„Okolice Łowicza umiłowałam nad wszystkie inne okolice kraju” (Aniela Chmielińska).
W 2016 r. Koło Przewodników im. Anieli Chmielińskiej w Łowiczu w związku z 80. Rocznicą śmierci swojej patronki przygotowało Marsz Pamięci. W niedzielę 3 kwietnia 2016 r. w katedrze łowickiej odbyło się uroczyste nabożeństwo w intencji Anieli Chmielińskiej. Mszę Świętą odprawiali ks. bp Andrzej Franciszek Dziuba – ordynariusz diecezji łowickiej, ks. prał. Wiesław Skonieczny – proboszcz parafii katedralnej, ks. kan. Stanisław Majkut – dyrektor Archiwum Diecezjalnego oraz ks. dr Andrzej Sylwanowicz – sekretarz biskupa łowickiego. Msza Święta miała bardzo uroczysty przebieg. Dary do Ołtarza nieśli przedstawiciele grup związanych z Anielą Chmielińską przewodnik, dyrektor Muzeum, członkowie zespołu ludowego. Na zakończenie prezes koła Zdzisław Kryściak scharakteryzował krótko postać Anieli Chmielińskiej i zaprosił wszystkich na uroczysty marsz pamięci.
Po nabożeństwie spod pomnika Synom Ziemi Łowickiej, naprzeciwko dawnej siedziby Muzeum Etnograficznego Anieli Chmielińskiej wyruszył marsz na cmentarz katedralny, gdzie 80 lat wcześniej została ona pochowana. W barwnym korowodzie uczestniczyło ponad 100 osób. Wśród uczestników marszu był Krzysztof Figat – Starosta Łowicki, Krzystof Jan Kaliński – Burmistrz Łowicza, Marzena Kozanecka-Zwierz – Dyrektor Muzeum w Łowiczu, Maciej Malangiewicz – Dyrektor Łowickiego Ośrodka Kultury, radni miejscy, uczniowie i nauczyciele szkół łowickich, mieszkańcy miasta oraz liczna delegacja łowickiego Oddziału PTTK. W marszu wzięli też udział twórcy ludowi i członkowie łowickich zespołów ludowych: Ksinzoki, Blichowiacy, Koderki, Mazovia. Wystąpili oni w barwnych, pasiastych strojach ludowych. Na cmentarzu przed grobem Chmielińskiej przewodnik omówił życie i działalność Anieli Chmielińskiej, zespół Ksinzoki zaśpiewał Hymn Twórcy Ludowego. Następnie delegacje starostwa, miasta, muzeum, szkół i PTTK złożyły na grobie kwiaty i zapaliły znicze. Każdy z uczestników marszu otrzymał pamiątkową pocztówkę z Anielą Chmielińską.
Następnie 5 kwietnia w „Dniu Patrona” łowickich przewodników w muzeum otwarta została okolicznościowa wystawa przybliżającą zbiór eksponatów, które Chmielińska gromadziła i prezentowała na muzealnej wystawie stałej w Łowiczu oraz na licznych wystawach regionalnych poza miastem, a które to eksponaty po II wojnie światowej trafiły do nowo powstałego Muzeum w Łowiczu. Dziś stanowią one jedne z najcenniejszych eksponatów etnograficznych, jakie posiada łowicka placówka. Muzeum w Łowiczu, aby uhonorować tę znaczącą dla regionu postać, zaprezentowało archiwalia i zabytki związane z Chmielińską. Działalność Anieli Chmielińskiej została omówiona przez Marzenę Kozanecką-Zwierz – dyrektor muzeum oraz Magdalenę Bartosiewicz – etnografa i Tomasza Romanowicza – historyka. W otwarciu wystawy uczestniczyły władze miasta i powiatu, mieszkańcy Łowicza, twórcy ludowi oraz kilkunastu przewodników i członków PTTK w Łowiczu. Przy okazji wystawy ukazała sie broszurka “Aniela Chmielińska dla Ziemi Łowickiej”.
Aniela Chmielińska z d. Wasiewiczowa pochodziła z Pułtuska, po ślubie zamieszkiwała w Ciechanowie, Płocku i od 1906 r. w Łowiczu. W Łowiczu angażowała się społecznie: w 1906 r. organizowała Polską Macierz Szkolną, w 1908 r. była współzałożycielką oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, a w 1910 założyła Muzeum Etnograficzne PTK. Organizowała wycieczki krajoznawcze, wystawy twórczości ludowej. Wędrując od wsi do wsi łowickiej pozyskiwała do zbiorów muzealnych zabytki kultury księżackiej. Zmarła w Warszawie 5 kwietnia 1936 r., zgodnie z jej wolą została pochowana na cmentarzu katedralnym w Łowiczu. Pogrzeb jej miał charakter wielkiej manifestacji patriotycznej, w której uczestniczyły steki mieszkańców Łowicza i łowickich wsi.
Za zasługi została uhonorowana w 1932 r. Adresem Hołdowniczym Władz Miasta Łowicza oraz przez władze Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego tytułem Członka Honorowego PTK. Była pierwszą kobietą wyróżnioną tym tytułem przez PTK.
Tekst: ZK.
