16.061,85 zł. zebrano podczas „IX Kwesty na rzecz ratowania zabytkowych grobów łowickich cmentarzy”. To o 4.734,82 zł więcej, niż w roku ubiegłym! Zbiórka zorganizowana została w dniach 1-2 listopada 2018 r. na podstawie zezwolenia Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji nr 2018/4519/OR przez Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze Oddział w Łowiczu.
– Bardzo nas cieszy ten wynik, bo pozwoli on nam na ukończenie rozpoczętych prac przy nagrobku śp. Jana Konopackiego, artysty malarza związanego z Łowiczem, zm. 1894 r. Grób artysty znajduje się na cmentarzu katedralnym. Nigdy nie zakładamy sobie bicia jakiegokolwiek rekordu. Najważniejszy jest dla nas cel zbiórki i wspólne działanie. W czasie kwesty odczuliśmy ogromne wsparcie zarówno ze strony kwestarzy, na etapie organizacji zbiórki, jak i od osób odwiedzających cmentarze w czasie jej trwania. Za to wsparcie, bardzo wszystkim dziękujemy – mówi Jacek Rybus, organizator zbiórki z ramienia PTTK Oddział w Łowiczu.
Pieniądze na cmentarzach zbierało 150 kwestarzy. Wśród nich m.in. burmistrz Łowicza Krzysztof Jan Kaliński, jego zastępca Bogusław Bończak, radni miejscy mijającej kadencji: Zofia Wielemborek, Dariusz Dzik, Krzysztof Igielski, Krystian Cipiński, Robert Wójcik i Mariusz Siewiera. Tradycyjnie z rodziną, żoną Katarzyną i dziećmi Stefcią i Stasiem, kwestował radny Paweł Pięta.
Od samego początku z PTTK kwestują Marzena Kozanecka-Zwierz, dyrektor łowickiego Muzeum i Michał Zalewski, kierownik biura ds. Kultury, Sportu, Turystyki i Organizacji Pozarządowych. Obecni byli również członkowie zespołu ludowego „Masovia”, kwestujący w strojach regionalnych i członkowie Stowarzyszenia Historycznego im. 10 Pułku Piechoty w Łowiczu w pułkowych mundurach, bez których trudno dziś sobie wyobrazić łowicką zbiórkę. Byli również członkowie i przewodnicy łowickiego PTTK oraz harcerze z łowickiego hufca ZHP.
Ogromnego wsparcia udzielili nauczyciele i uczniowie Szkoły Podstawowej nr 2 im. Adama Mickiewicza w Łowiczu i Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 Rolniczego Centrum Kształcenia Ustawicznego i Praktycznego na Blichu.
– Jestem im za to bardzo wdzięczny – mówi Rybus. Cieszę się że coraz więcej szkół bierze udział w naszej akcji. 2 listopada staramy się zawsze rezerwować dla dzieci i młodzieży łowickich szkół, mając na uwadze równoległy cel zbiórki. Jest nim lekcja lokalnego patriotyzmu. Szczególny wyraz ta lekcja miała w tym roku, gdy obchodzimy 100. rocznicę odzyskania Niepodległości przez Polskę. Obie szkoły, mogą być dumne, że mają tak wspaniałych nauczycieli i uczniów.
PTTK oddział w Łowiczu serdecznie dziękuje wszystkim, którzy włączyli się w tegoroczną zbiórkę: sponsorowi, kwestarzom i ludziom dobrej woli, bez których zbiórka ta nie byłaby możliwa:
• ks. kan. Robertowi Kwatkowi, proboszczowi parafii katedralnej p.w. Wniebowzięcia NMP w Łowiczu,
• ks. Władysławowi Moczarskiemu, proboszczowi parafii p.w. Świętego Ducha w Łowiczu,
• ks. Wiesławowi Wronce, proboszczowi parafii Chrystusa Dobrego Pasterza w Łowiczu,
• ks. Szymonowi Czembor, proboszczowi i administratorowi parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Łowiczu,
• Krzysztofowi Janowi Kalińskiemu, burmistrzowi Łowicza,
• Bogusławowi Bończakowi, zastępcy burmistrza Łowicza,
• radnym zarówno kończącej się kadencji jak i nowo wybranym: Krystianowi Cipińskiemu, Dariuszowi Dzikowi, Krzysztofowi Igielskiemu, Krzysztofowi Olko, Mariuszowi Siewierze, Zofii Wielemborek, Robertowi Wójcikowi, Łukaszowi Jażdżykowi, Michałowi Terenowiczowi oraz Pawłowi Pięcie wraz rodziną: żoną Katarzyną i dziećmi Stefcią oraz Stasiem,
• Marzenie Kozaneckiej-Zwierz, dyrektor Muzeum w Łowiczu,
• Michałowi Zalewskiemu, kierownikowi biura ds. Kultury, Sportu, Turystyki i Organizacji Pozarządowych, przewodnikowi PTTK
• Agnieszce Krajewskiej i pracownikom Drukarni „Łowiczanka” w Łowiczu,
• przewodnikom, członkom KTK „Szprycha” i członkom PTTK Oddział w Łowiczu: Celinie Cieszyńskiej, Bogdanowi Czapidze, Danucie i Karolowi Dąbrowskim, Mateuszowi Gładkiemu, Wojciechowi Królikowi, Kindze Kryściak, Zdzisławowi Kryściakowi – prezesowi Koła Przewodników, Jadwidze Lendzion, Marianowi Sianoszkowi, Teresie Wojciechowskiej, Piotrowi Zakrzewskiemu,
• członkom zespołu ludowego „Masovia”: Piotrowi i Aleksandrze Kapustom, Annie Kapusta, Annie Szymańskiej,
• członkom Stowarzyszenia Historycznego im. 10 Pułku Piechoty w Łowiczu: Konradowi Hojerowi, Piotrowi Marciniakowi, Piotrowi Płuszce, Łukaszowi Podrażce, Zbigniewowi Zagajewskiemu,
• Kadrze Pedagogicznej i uczniom Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 Rolniczego Centrum Kształcenia Ustawicznego i Praktycznego na Blichu:
nauczycielce: Milenie Wojdzie-Wróbel oraz uczniom: Kacprowi Aniszewskiemu, Wiktorowi Gruziel, Kamili Kruk, Bartłomiejowi Luberackiemu, Jakubowi Miazio, Szymonowi Mróz, Kacprowi Piotrowskiemu, Bartoszowi Staniszewskiemu, Bartoszowi Witkowskiemu, Miłoszowi Wójcikowi, Miłoszowi Wróbel,
• Kadrze Padagogicznej i uczniom Szkoły Podstawowej Nr 2 im. Adama Mickiewicza w Łowiczu:
nauczycielom: Monice Dziedzic, Maryli Białas, Marcie Borchard, Natalii Burcewicz, Renacie Domińczak, Karolinie Ignaczewskiej, Agacie Kołuckiej, Ilonie Kucharek, Elżbiecie Lis, Łukaszowi Petelewiczowi, Karolinie Pierzchale, Przemysławowi Plichcie, Katarzynie Sejdak, Ewie Więcek, Bartoszowi Włuczyńskiemu, Magdalenie Wójcik, Agacie Zapisek oraz uczniom: Oliwii Antczak, Amelii Bazak, Nikoli Bieniek, Michalinie Bura, Patrykowi Chudzyńskiemu, Bartoszowi Czułkowi, Mai Gędek, Zuzannie Gędek, Dawidowi Gibczyńskiemu, Natalii Gosławskiej, Mai Gozdowskiej, Nikoli Kawulskiej, Gabrieli Kępce, Jowicie Klepczarek, Antoniemu Klimkiewiczowi, Katarzynie Kordiaczyńskiej, Zuzannie Korejwo, Nataszy Kosmowskiej, Oliwii Kośmider, Bartłomiejowi Krysiakowi, Mateuszowi Kucińskiemu, Patrycji Kuza, Oliwierowi Lesiakowi, Oldze Machnikowskiej, Jakubowi Malczykowi, Kornelii Markus, Natalii Mrowiec, Marcelinie Muras, Angelice Okrasce, Róży Pawlacie, Janowi Pełce, Dawidowi Pietrzakowi, Adamowi Polakowi, Jakubowi Polakowi, Alicji Rybus, Klaudii Sękowiak, Oliwii Sroka, Patrycji Szkup, Annie Szczechowicz, Maciejowi Szewczykowi, Szymonowi Szrajbrowskiemu, Michałowi Warzywodzie, Rozalii Wawrzynieckiej, Julii Wichulskiej, Aleksandrze Więcek, Katarzynie Więcek, Sandrze Wilk, Bartłomiejowi Wojciechowskiemu, Wiktorii Wojciechowskiej, Dominice Wołek, Mateuszowi Woźniakowi, Maksymilianowi Zielińskiemu,
• oraz: Marcinowi Bakalarskiemu, Mai Ciesielskiej, Andrzejowi Ciesielskiemu, Wiktorii Cłapińskiej, Urszuli Czubatce, Bartłomiejowi Dałkowi, Janowi Dałkowi, Katarzynie Dzionek, Annie Gejdzie, Paulinie Guzek, Poli Jagodzińskiej, Bogdanowi Jaśniewskiemu, Adriannie Kaczor, Karolowi Kaczor, Piotrowi Kaczor, Renacie Karpińskiej, Aleksandrze Klimczak, Zuzannie Kłos, Mateuszowi Kołaczyńskiemu, Michałowi Kosińskiemu, Łukaszowi Kosiorkowi, Radosławowi Kupcowi, Izabeli Lis-Lupie, Markowi Pokorze, Albertowi Politowiczowi, Czesławowi Przechodzień, Małgorzacie Sikorze, Kacprowi Sitkiewiczowi, Tymonowi Sztajnert, Mateuszowi Trepie, Andżelice Warackiej, Wioletcie Warackiej, Arkadiuszowi Warackiemu,
• Policjantom Komendy Powiatowej Policji w Łowiczu,
• Mediom.
Dziękujemy wszystkim darczyńcom, dzięki którym możemy uratować cząstkę przeszłości Łowicza.
PTTK informuje, że w ramach prowadzonych prac zdemontowany został już obelisk z piaskowca na grobie śp. Jana Konopackiego, którego konserwacja, wykonywana jest w pracowni konserwatorskiej. Powróci on na swoje miejsce po wykonaniu drugiego etapu prac, jakim będzie remont całego grobu. W ramach prac odtworzona zostanie m.in. skradziona, marmurowa płyta z imionami osób pochowanych w rodzinnym grobowcu. Jednocześnie prowadzone są prace naprawcze przy nagrobku śp. Marcina Szyikowskiego z 1831 r. na cmentarzu Świętego Ducha EMAUS. Nagrobek w formie obelisku remontowany był w 2016 r. ale w ostatnim czasie zauważono na nim pęknięcia. Powodem ich powstania prawdopodobnie była woda, która dostała się pod tynk oraz struktura samego nagrobka. Wykonany jest on z cegły, która w większości straciła swoje właściwości. Wilgoć wciągają jak gąbka, a efektem tego są powstające wybrzuszenia i pęknięcia na tynku. Remontując nagrobek starano się zachować jego historyczną tkankę, a więc stare, oryginalne cegły, które jak się okazało, stały się głównym problemem. Po konsultacji z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków w Łodzi, podjęta zostanie jeszcze jedna próba ratowania tkanki historycznej zabytkowego grobu. Nagrobek będzie częściowo przemurowany, a miejsca zmurszałych cegieł zastąpione zostaną podobnymi w lepszym stanie. Dodatkowo całość nagrobka zostanie jeszcze raz wzmocniona specjalnym preparatem przed położeniem tynku. Prace konserwatorskie pod nadzorem Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Łodzi wykonuje mgr Piotr Owczarek z Żyrardowa. Oba nagrobki ze względu na zakres prac oddane zostaną, prawdopodobnie dopiero w przyszłym roku. Na czas zimy zostały odpowiednio zabezpieczone.
Warto pamiętać, że prace przy remontach grobów zlecane są fachowcom. Pracują oni z tkanką historyczną, która różnie może reagować na podjęte działania. Tak też się stało w przypadku nagrobka Marcina Szyikowskiego. PTTK głównie odpowiada za organizacje kwesty oraz jej rozliczenie i mamy wpływu na to, jak zachowa się nagrobek po remoncie.
Tekst: JR. zdjęcia: TW, ASz.
