Przewodnicy PTTK oprowadzali po łowickich nekropoliach

Jak co roku, przewodnicy łowickiego oddziału PTTK, zorganizowali dwa bezpłatne spacery po łowickich nekropoliach. XI edycja spacerów „Pokój ich cieniom…” były formą podziękowania mieszkańcom Łowicza i ziemi łowickiej za wsparcie X Kwesty na rzecz ratowania zabytkowych grobów łowicki cmentarzy, jaką PTTK zorganizował w dniach 1-3 listopada 2019 r.

2 listopada 2019 r. po cmentarzu katedralnym oprowadzał przewodnik Zdzisław Kryściak, a 3 listopada, przewodnik Jacek Rybus. Oba spacery zgromadziły liczną grupę osób, zainteresowanych historią łowickich nekropolii. W każdym z nich wzięło udział ponad 70 osób. Przewodnicy nie tylko przybliżali historię łowickich nekropoli, ale również pokazali miejsca pochówków znamienitych Łowiczan.

Na cmentarzu katedralnym odwiedzono groby: Anieli Chmielińskiej założycielki muzeum PTK w Łowiczu, działaczki społecznej, zafascynowanej kulturą ludową Księżaków, autorki wielu prac o Księżakach m.in. „Księżacy i ich stój”, „Księżacy”, pierwsza kobieta będą ca Członkiem Honorowym Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego i Karola Rybackiego, działacza społecznego, literata, dziennikarza i założyciela pisma „Łowiczanin”, pierwszego prezesa PTK w Łowiczu. Kolejnym z odwiedzanych grobów było miejsce spoczynku Romana Hamasiewicza, łowickiego organisty i nauczyciela oraz jego córki Basi zmarłej w wieku 16 lat, Edwarda Biegańskiego, dyrektora łowickiego gimnazjum, zamordowanego w 1934 r. w Zduńskiej Woli oraz Kazimierza Drogoszewskiego, nauczyciela i entomolog, autora cennych prac o żądłówkach występujących w środkowej Polsce i jego żony Józefy, zasłużonej nauczycielki.

Dalsza część spaceru przebiegała na cmentarzu ewangelicko- augsburskim. W spotkaniu uczestniczył też pastor parafii Szymon Czembor. Tu przypomniano postać Leonarda Tetzlaffa, autora wielu cennych fotografii z dziejów miasta, m.in. unikatowych zdjęć z zagłady łowickich Żydów, Mieczysława Rosenbluma, przemysłowca i społecznika, związanego z teatrem łowickim, groby rodziny Reinecke i Schmidt, łowickich przemysłowców, działaczy społecznych, Mikołaja Berensa, inżyniera, komandora, współtwórcę polskich łodzi podwodnych. Odwiedzono też groby łowickich pastorów Stefana Stegmana i Adolfa Oppmana oraz pastorowej Charloty Schwartz, żony pierwszego łowickiego pastora Gustawa Schwartza. Pokazana też została niezmiernie ciekawą architektonicznie kaplicę grobową rodziny Johana Gottlieba Saxa oraz grób budowniczego powiatów łowickiego i sochaczewskiego Ferdynada Eichhorna, który m.in. projektował dwór w Alejach Sienkiewicza i Kaplicę cmentarza katedralnego. Ponadto podczas spaceru pokazany został odnowiony podczas ostatniej kwesty grób Jana Konopackiego oraz wcześniejsze m.in. Stanisława Lisickiego, Walentego Lilienheima i Władysława Frątczaka.

Na cmentarzu Świętego Ducha EMAUS groby: Rodziny Sawickich – rodzina ta aktywnie pracowała społecznie w parafii Świętego Ducha. Bracia: Jan, Antoni i Mateusz na rzecz kościoła Świętego Ducha przekazali m.in.część swojej ziemi na rozszerzenie cmentarza. Józefa Skorupskiego herbu Szeliga, byłego Naczelnika Poczty, Kawalera Orderu Św., Stanisława. Kupca Marcina Szyikowskiego, członka zarządu rewolucyjnego w Łowiczu, pobitego nahajkami przez kozaków na skutek donosu, co ostatecznie doprowadziło do jego śmierci (grób wyremontowany z pieniędzy kwesty PTTK). Władysława Tarczyńskiego działacza społecznego, założyciela i współorganizatora wielu instytucji i towarzystw w Łowiczu (czytelni ludowej, straży, Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, Towarzystwa Wzajemnego Kredytu, Muzeum Starożytności i Pamiątek Historycznych); autor książek historycznych i religijnych. Kazimierza Tarczyńskiego, numizmatyka, pierwszego w kraju zbieracza materiałów do historii dzwonów, autora pracy „Historia dzwonów w Polsce”, właściciela fabryki fortepianów. Ks. Zbigniewa Skiełczyńskiego Honorowego Obywatela Miasta Łowicza, dr teologii, historyka, autora wielu publikacji historycznych związanych z Łowiczem i Ziemią Łowicką.

Kwatery znanej z połowy, koniec XIX i początku XX wieku licznej rodziny łowickich aptekarzy Szymanowskich, groby rodziny Hauszyldów. Antoniny z Domaniewskich Malinka, żony radcy kolegialnego, Antoniny Łobodzkiej i Julii Kazańskich z Bóhmów, żon urzędników rosyjskich. Ks. Stanisława Walichnowskiego proboszcza i dziekana parafii Świętego Ducha. Emila Balcera kupca i działacza społecznego, kolekcjonera książek i czasopism. W czasie I wojny światowej burmistrza Łowicza. Po śmierci Władysława Tarczyńskiego opiekuna muzeum. Grób Maurycego Klimeckiego radcy miejskiego, referenta szkolnictwa, społecznika, gorliwego patriota (grób wyremontowany z pieniędzy kwesty PTTK). Rodziny Kolaszyńskich, jednej z najzacniejszych rodzin mieszczańskich w Łowiczu, właścicieli przędzalni i farbiarni wełny. Grób Eugeniusza Konopackiego, urzędnika, działacza politycznego, burmistrza miasta Łowicza w latach 1945 – 1948. Rodzin Masztanowiczów i Niebudków, niezwykle zaangażowanych w tworzenie harcerstwa, działających w Armii Krajowej i w Szarych Szeregach. Odwiedzono także mogiły żołnierskie z I i II Wojny Światowej.

Na odwiedzanych grobach zapalono znicze pamięci. Kolejna kwesta i spacery z przewodnikiem po łowickich nekropoliach za rok.

Tekst: ZK, JR, zdj. Aneta Kryściak, Daniel Pastenaci