Mszą świętą w kościele ojców pijarów rozpoczęły się w sobotę 10 maja uroczystości 100-lecia istnienia w Łowiczu Polskiego Towarzystwa Turystyczno - Krajoznawczego. Rocznica ta jest okazją do sięgnięcia w przeszłość , zerknięcia na teraźniejszość i dotknięcia problemów piętrzących się dziś przed łowickim odziałem PTTK.
Tuż po mszy świętej złożono kwiaty pod pamiątkową tablicą wmurowaną 10 lat temu , na 90 - lecie łowickiego PTTK. Następnie uroczystości przeniosły się do łowickiej muszli koncertowej. Właśnie tam wielu przewodników wyróżnionych zostało srebrnym i złotym odznaczeniem PTTK. 12 z nich otrzymało tytuł Zasłużony dla PTTK. Łowickie starostwo obdarowało 20 działaczy nagrodami rzeczowymi.

Stuletnią historię PTTK w Łowiczu przedstawił podczas uroczystości prezes oddziału Janusz Dyl. Łowicki oddział PTK powstał z inicjatywy Aleksandra Jankowskiego jako piąty na prowincji , w 17 miesięcy po zatwierdzeniu w Warszawskim Urzędzie Gubernialnym statutu i nazwy Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. Łowicki oddział organizowali znani działacze społeczni oświatowi tacy jak Romuald Oczykowski , Władysław Tarczyński , Aniela Chmielińska , Karol Rybacki. PTK przyczyniło się do budzenia ducha narodowego, przez poznawanie ojczystej przyrody i dziejów.

W 1910 roku oddział zrzeszał 86 członków. Przewodniczącym zarządu oddziału był Karol Rybacki , w oddziale działało siedem sekcji: odczytowa , biblioteczna , wydawnicza , fotograficzna , wycieczkowa , muzealna i popularyzacji krajoznawstwa. Łowicki Oddział PTK obejmował swoim zasięgiem także tereny Kutna, Skierniewic i Sannik.
W 1911 roku skład zarządu tworzą: prezes Andrzej Dąbrowski , oraz Aniela Chmielińska i ksiądz kanonik Niemira , proboszcz parafii św. Ducha. W tym czasie Karol Rybacki drukuje we własnej drukami tygodnik "Łowiczanin" , w którym znajdują się informacje o działalności oddziału.
W 1913 roku na pierwszym posiedzeniu zarządu oddziału na prezesa zostaje wybrany Kazimierz Kiślański - dyrektor fabryki chemicznej w Łowiczu. Zastępcami pozostają Aniela Chmielińska i ksiądz kanonik Niemira.
W czasie pierwszej wojny światowej nastąpiła przerwa w działalności oddziału, która trwała do roku 1926. W tym to roku z inicjatywy starosty łowickiego zostaje powołany nowy Zarząd Oddziału PTK w Łowiczu z prezesem Aleksandrem Blhum - Kwiatkowskim. Oddział zajmował się głównie turystyką , wznowione zostały wycieczki dla mieszkańców na terenie Łowicza i okolic. Oddział PTK wydaje w opracowaniu prezesa książkę "Przewodnik po Łowiczu i okolicach" która służyła licznie przybywającym wtedy do Łowicza turystom.
15 listopada 1931 roku otwarte zostało Muzeum Polskiego Towarzystwa Turystycznego w Łowiczu. Wówczas pod opieką PTK znajdowały się w budynku nr.17 na Rynku Starego Miasta w Łowiczu dwa muzea - Muzeum Historyczne i Etnograficzne. Z inicjatywy nauczyciela Władysława Stanio , członka PTK, powstaje w Łowiczu ogród ogólnoszkolny dla celów dydaktycznych przy Szkole nr 2.
W roku 1935 powstaje Związek Propagandy Turystyki Ziemi Łowickiej , który skupia miejscowe środowiska zainteresowane rozwojem turystyki. Zasługą Maurycego Klimeckiego , pracownika magistratu i członka zarządu oddziału , było organizowanie co roku "Dni Łowicza" z wystawą sztuki ludowej , połączonej ze sprzedażą wyrobów rękodzielniczych. Na łamach miesięcznika "Ziemia" organu PTK zostaje wydany zeszyt monograficzny z okazji 800-lecia Łowicza poświęcony przeszłości miasta.
W czasie trwania wojny oraz podczas okupacji niemieckiej działalność Polskiego Towarzystwa Turystycznego zostaje zawieszona. Dzięki działaczom przedwojennym , a szczególnie prezesowi Blum-Kwiatkowskiemu , towarzystwo reaktywowano 16 marca 1946 roku i działało ono do roku 1950 , kiedy to zostało rozwiązane przez władze komunistyczne.

Dalsza historia oddziału toczy się od 16 grudnia 1953 roku. W wyborach Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego pierwszym prezesem oddziału po zalegalizowaniu zostaje wybrany Wincenty Kazimierczak. Otwarcie muzeum historycznego im. Władysława Tarczyńskiego i muzeum etnograficznego im. Anieli Chmielińskiej powoduje napływ turystów do Łowicza. Wycieczki przewodnicy, działacze PTTK oprowadzają nieodpłatnie. - Szczególnie w tym czasie należałoby wspomnieć prezesa oddziału nauczyciela z zawodu pana Teofila Jankowskiego , który osobiście oprowadzał wycieczki po Łowiczu i okolicach - podkreślił w swoim sobotnim wystąpieniu Janusz Dyl.
Przy Oddziale PTTK powstawały sekcje , koła i kluby takie jak: sekcja narciarska , motorowa , kolarska , wycieczkowa , ochrony zabytków.

- Przez cały okres funkcjonowania PTK i PTTK istniały koła i kluby które miały swoje wzloty i upadki. Należałoby tu wymienić sekcję Muzealną im. Anieli Chmielińskiej , kluby Delta i Watra , klub Płetwonurków , koło szkolne w Domaniewicach czy koło przy Zakładach Przemysłu Owocowo - Warzywnego. Koło przy ZPOW działało aktywnie prawie 40 lat dzięki zaangażowaniu prezesa Bolesława Ruczajskiego i Ryszarda Kolarego. Ci dwaj działacze byli czynnymi organizatorami m. in. rajdów górskich i nizinnych. Koło Przewodników aktywnie działa od roku 1962 do dnia dzisiejszego. Dzięki przewodnikom działającym w oddziale, rzesze osób poznają walory turystyczne Łowicza i okolic.

W 1996 roku dzięki licznym sponsorom i dużym zaangażowaniu przewodnika Jagody Lendzion , został uszyty i wyhaftowany przez siostry bernardynki sztandar przewodników i Łowickiego Oddziału PTK-PTTK. W 1998 roku została odsłonięta tablica pamiątkowa " W HOŁDZIE TWÓRCOM I DZIAŁACZOM PTK - PTTK " na ścianie budynku , w którym mieściła się siedziba oddziału.
W roku 1987 przewodnicy - kolarze utworzyli Klub Turystyki Kolarskiej "Szprycha". Klub przy dużej aktywności Adama Szamańskiego i Eligiusza Pietruchy stawia na turystykę rowerową Działacze ci organizują rajdy rowerowe w Polsce i za granicą. Wędrowali m. in. po Finlandii, Norwegii , Dani , Ukrainie , Litwie , Szwecji. W każdą niedzielę wyjeżdżają na kilkudziesięciokilometrowe rajdy , zwiedzając piękne okolice Ziemi Łowickiej. Organizują też stałe imprezy turystyczne takie jak ;Rajd Szlakiem Powstania Styczniowego z mszą św. przy pomniku powstańców w Mogiłach nieopodal Bolimowa , Rajd Szlakiem Cichociemnych do pomnika w Czatolinie , Rajd Szlakiem Bitwy Nad Bzurą , Rajd na powitanie wiosny z nieodzownym topieniem marzanny, wreszcie Święto Roweru.
Obecnie Oddział PTTK w Łowiczu zrzesza 156 członków w kołach: Przewodników 30 w tym czynnych 8 , w kole Szprycha 30 , kole Terenowym 26 , kole przy Szkole Podstawowej nr 2 25 , przy Gimnazjum nr 2 - 45. Siedziba Oddziału znajduje się w miejskim ratuszu.
Tak wygląda dzień obecny łowickiego oddziału PTTK? Najmłodszy z przewodników ma 27 lat , jednak w przeważającej większości członkowie oddziału to emeryci. - Optymizmem na przyszłość nastraja nas - mówi Eligiusz Pietrucha - istnienie dwóch kół szkolnych PTTK: w SP 2 , prowadzonego przez Jolantę Gajek i w Gimnazjum nr 2 prowadzonego przez Grażynę Dubiel.

Działacze nie ukrywają jednak, iż cierpią z powodu zbyt małego zainteresowania młodzieży. - Świat staje na głowie. Dziś młodym ludziom wystarcza obsługa pilota od telewizora i myszy komputera - mówi Eligiusz Pietrucha. Inni przewodnicy dodają , że zmieniły się czasy i dziś młodzież ma inne zainteresowania. Młodzi ludzie , którzy mogliby zostać przewodnikami , muszą pilnować tego z czego mają chleb - pracy zawodowej.
Do tego dochodzi jeszcze zmiana przepisów dotyczących organizacji kursów na przewodników. Po wejściu naszego kraju do Unii Europejskiej kurs przewodnicki obejmuje 240 godzin , kończy się egzaminem i prowadzony być musi przez nauczycieli akademickich. Koszt takiego kursu to około 1000 zł , aby go zorganizować, musi być przynajmniej 15 chętnych.
Ostatni kurs przewodnicki odbył się 10 lat temu. Przed czterema laty noszono sie z zamiarem zorganizowania kolejnego - zgłosiło się 58 chętnych. Tyle , że kiedy usłyszeli że kurs kosztować będzie 1000 zł , zostało 9 osób , a potrzeba przynajmniej 15. - W ten sposób nasze środowisko przewodnickie się starzeje i nie ma młodych ludzi na wymianę - mówi Pietrucha. - Tym bardziej, że nie możemy po takim kursie zagwarantować stałej pracy - dodaje. A zauważyć trzeba , że w minionym roku łowiccy przewodnicy obsłużyli 150 wycieczek.

Wojciech Czubatka
Źródło: Nowy Łowiczanin